Ryokan, Ann Lee, naailes, japanse charme 29sept-5okt

Wakker worden in een ryokan - een traditionele japanse herberg - en me dan langzaam realiseren waar ik ben. De schuiframen open doen en uitzien op een japanse tuin. Een kopje thee. Nog een uurtje of wat terug in mijn futon (japans bed) om ervan te genieten. Dolce far niente in serene japanse sfeer, gekleed in een yukata (lichte, katoenen kimono) en tabi (sokjes met tenen) die ryokans klaarleggen voor hun gasten). Ik leef vandaag boven mijn stand. Who cares?

In de bus naar Kanazawa heb ik een plaats aan het gangpad. Het meisje dat naast me komt zitten, vraagt of zij daar mag zitten en ik aan het raam. Dat wil ik natuurlijk wel. Als ze weg gaat zegt ze: ‘san kyū’. San is 3 en kyū is 9. Ik vind het leuk dat ik iets japans versta, maar waarom zei ze dat? Als ze al lang weg is, dringt tot me door dat ze ‘thank you’ zei.

Kanazawa de eerste stad op mijn reis met een geisha-wijk. De wijk is mooi. De geisha’s die er rondlopen zijn toeristen die het leuk vinden om zich verkleden en de boel op te leuken. In het geisha-museum raak ik aan de praat met een meisje dat vertelt dat zij een grote trip door Italië had gemaakt, ook in haar eentje. Kom, zegt ze, ik zet je op de foto, want als je alleen reist, sta je er zelf nooit op.

In Kanazawa ligt het Kenrokuen, een park met de 6 kenmerken van de perfecte tuin, zoals ruimtelijkheid, brede zichtlijnen en mooie waterpartijen, lees ik in mijn gids. Heerlijk om daar rond te slenteren, ook omdat het fijn zomerweer is. Er is ook een theehuis. Tjonge wat een serieuze bedoening! We moeten in een rijtje op de rand van de tatami knielen en daar wachten tot de thee komt. Dat duurt best een tijdje. Ik krijg veel teveel pijn aan mijn knieën om van die thee te kunnen genieten. De ceremonie eindigt met de activiteit ‘garden viewing’. We - een australisch stel en ik - worden er ook een beetje lacherig van.

Ik logeer in Kanazawa bij Toshiko-san (v) en Hiko-san. Net als de andere servas-hosts die ik tot nu toe heb ontmoet, zijn ze bereisd. Hun huis hangt vol met foto’s van kastelen uit de hele wereld die Hiko heeft gemaakt. Ik ontdek kasteel De Haar. Nu reizen ze niet meer, maar ontvangen wel gasten. Toshiko vertelt: na afloop van WOII verloor de bezittende klasse waartoe Toshiko’s ouders behoorden, hun privileges en bezit. Ze vervielen in armoede. Huisraad, w.o. kostbare kimono’s moesten verkocht voor voedsel. Omdat Toshiko’s vader engels sprak vond hij werk als tolk/vertaler en bouwde een nieuw bestaan op. Hij stond erop dat zijn kinderen ook engels leerden en Toshiko werd docent engels. Om haar kennis op peil te houden, zit ze in een leesgroep. Nu lezen ze Stoner en vertalen delen van de tekst in het japans. Ze moet vanavond nog een stuk doen. Hiko-san is na zijn pensioen een landje begonnen met groente en fruit. Hij is verwikkeld in een gevecht met beren die ‘s nachts op zijn zoete aardappels afkomen. De afgelopen jaren ging het mis en werd de hele oogst vernield. Nu heeft hij er een extra groot hek omheen gezet, maar het is afwachten of dat houdt. We drinken er samen een biertje op waar hij gezellige rode wangen van krijgt.

In het ‘21e Eeuwse Museum voor Hedendaagse Kunst’ van Kanazawa kijk ik naar een anime, een tekenfilm met een manga-meisje met enorm grote ogen en slow motion-haar. Het verhaal erachter vind ik superinteressant. Anime-figuren worden gemaakt in japanse ontwerpstudio’s. Dit manga-meisje was een heel simpel ontwerp (who’s only distinguishing characteristic is her undevelopted potential. Deze zin las ik op internet en laat ik onvertaald, want te mooi). Dus dit eenvoudige manga-meisje werd voor weinig geld gekocht door 2 franse kunstenaars die ermee aan de slag gingen. Ze noemden haar Ann Lee, gaven haar allerlei persoonlijkheden, kwaliteiten, karaktertrekken, ervaringen, uiterlijkheden etc. Ze nodigden andere kunstenaars uit zich ook met Annlee uit te leven. Het werd een grote hit. Maar na verloop van tijd vonden de 2 fransen dat het teveel werd voor Ann Lee, zelfs de commercie ging met haar op de loop. Ze richtten een stichting op die vanaf toen het alleenrecht heeft op de exploitatie van Ann Lee. En de enige bestuurder van de stichting is: Ann Lee.

Ik wil graag in wat kleinere steden en dorpen zijn om het alledaagse leven van Japanners daar te zien. Bijvoorbeeld in Ōmihachiman bij Yoshiko Dojo (1942). Wij zijn beide lid van 5W, een groep voor alleen-reizende vrouwen. Yoshiko is nog niet zo lang weduwe en zoals de meeste japanse vrouwen van haar generatie, vooral moeder en assistent van haar man geweest. Ik ga mee naar haar wekelijkse naaiclub. Die is in de stoffenwinkel. Sensei (de lerares) knipt een bloesje voor me die ik vervolgens in elkaar mag zetten op een supergeavanceerde naaimachine. Ook nog even naar de notenbar van Yoshiko’s jongste zoon, een jongen (ca 40) van de nieuwe generatie. Vloeiend engels met een vet amerikaans accent, jeans, hip overhemd, open en goedlachs. Een groot verschil tussen die generaties.

Olga uit Tomsk mailt met de vraag of het klopt dat japanse vrouwen zo mooi zijn. Nou absoluut! Om te beginnen dat prachtig glanzende zwarte haar waar je alles mee kunt. De kleine neusjes en de oogopslag. Het verlegen lachen. Ze zijn zo slank, alle kleren staan prachtig! Maar het is  vooral de charmante manier van doen. Yoshiko vertelt dat er een apart woord is voor de japanse elegantie: ochade. En ze laat zien hoe je aan een bloem moet ruiken. 

Ik vertel mijn hosts niet meer dat ik vegetariër ben, daar doen ze niet aan in Japan. Het levert teveel gedoe op met het koken. De laatste avond trakteer ik Yoshiko op een etentje en we gaan naar haar favoriete restaurant, een shabu-shabu. Daar serveren ze japanse vleesfondue: een bord vol met de beroemde bief uit deze regio in flinterdunne plakken. Die kook je zelf in een bouillon. Oh, en het was nog wel 4 oktober - Eet-Geen-Dierendag. Sorry Marianne Thieme.

En nu naar Kyoto!